صندلی یوگا چیست؟
همه ما احتمالاً درباره فواید ورزش و فعالیتهای فیزیکی شنیدهایم. اما متأسفانه امکان دویدن، یا کار با وزنه یا انجام دیگر ورزشهای جدی برای همه افراد امکانپذیر نیست. این عدم امکان ممکن است به خاطر سبک زندگی فرد، یا به علت محدودیتهای جسمی و فیزیکی باشد. برای این نوع افراد یوگا همیشه گزینهای فوقالعاده بوده است. ورزشی که امکانات خاصی نمیخواهد و در هر جایی امکان انجام دارد. انجام یوگا وابسته به جنسیت یا سن خاصی نیست و دارای گستره حرکات زیاد، مناسب برای ویژگیهای هر فرد میباشد. با این وجود، تمام حرکات این ورزش آرام، ساده نیستند و میتوانند برای تمرین کننده چالش برانگیز باشند. در واقع حرکات بسیار محدودی در یوگا وجود دارند که بسیار ساده اند و هر فردی با هر شرایط جسمانی قادر به انجام آن است. اما یوگا ورزشی است که مهم ترین خصوصیت آن انطباق پذیری است. به این معنی که هر فردی با هر شرایطی میتواند یوگا کار کند. به قول کریشناماچاریا (T .Krishnamacharya) یکی از اساتید بزرگ یوگا (که به پدربزرگ یوگا معروف است)، اگر کسی بتواند نفس بکشد میتواند یوگا کار کند. به همین دلیل ورزش یوگا قابل انجام حتی برای افراد مسن، یا افرادی که دارای آسیبهای فیزیکی و محدودیتهای جسمانی هستند نیز میباشد. یوگا با صندلی (Chair Yoga) شاخه ای از یوگا است که این قابلیت را فراهم کرده است. برای انجام این نوع یوگا فرد تنها نیاز به خرید صندلی یوگا دارد. صندلی یوگا صندلی است با ویژگیهایی که برای انجام یوگا مناسب است. خرید صندلی یوگا کار پیچیده ای نیست و خود شخص میتواند تنها با رعایت چند نکته که در این مقاله به آنها پرداخته شده است به راحتی این کار را انجام دهد (البته توصیه می شود قبل از خرید صندلی یوگا کمی درباره چگونگی حرکاتی که با صندلی میتوان انجام داد اطلاعات کسب شود. برای کسب این اطلاعات میتوانید از کتاب صندلی برای یوگا استفاده کنید). با وجودی که در این نوع یوگا فرد تقریبا همیشه بر روی صندلی است، چون بیشتر پوزهای (Yoga Poses) مهم یوگا به حالت نشسته هم قابل انجام است در عمل تمرینکننده کاملا احساس انجام یوگا را خواهد داشت و از منافع این فعالیت بهرهمند خواهد شد.
یوگا با صندلی چیست؟
یوگا با صندلی (Chair Yoga) قسمتی از تمرینات یوگا است که قابلیت انجام با یک صندلی را دارند. همانند یوگای معمولی این شاخه از یوگا نیز بر روی بدن و تنفس تمرکز دارد و دارای حرکات آرام و انتقال آهسته از یک حرکت به حرکت دیگر است. پیدا کردن آرامش و بودن در لحظه حال اینجا نیز جزو اهداف اصلی است. استفاده از صندلی میتواند کمکی در تحمل وزن فرد به حساب آید و به فرد اجازه دهد تا بتواند تمریناتی که انجام آنها بدون صندلی برای او غیرممکن است را انجام دهد. مانند یوگای معمولی انجام یوگا با صندلی نیز دارای روتینهایی است که در کلاسهای یوگا با صندلی یا فیلمهای آموزشی آن نشان داده میشوند.
یوگا با صندلی برای چه کسانی مفید است؟
یوگای با صندلی به طور معمول برای این دسته از افراد سودمند است:
- افراد مسن
خانمها یا آقایان مسنی که انجام یوگای مت (یوگای معمولی که بر روی مت یوگا انجام میشود) برای آنها مشکل است میتوانند از این نوع یوگا استفاده کنند. انجام این نوع یوگا مانند یوگای معمولی فواید فراوان جسمی و روانی خواهد داشت که میتواند به عنوان کند کننده اثرات کهولت سن به شمار آید.
- افراد با محدودیتهای جسمانی
افرادی که دچار مصدومیت فیزیکی شده اند یا افرادی که به طور مادرزاد محدودیتهای جسمانی دارند میتوانند از این یوگا استفاده کنند. این نوع یوگا همچنین میتواند در فرآیند توان بخشی افراد سانحه دیده بسیار مؤثر باشد. البته انجام حرکات یوگا در این افراد باید با مشورت پزشک مصدوم انجام شود و حرکات مناسب حال فرد انتخاب شود.
- افراد تازهکار
دیده میشود که برخی از افراد که علاقه مند به شروع ورزش یوگا هستند از انجام حرکات یوگای معمولی ترس دارند چرا که فکر میکنند توان جسمانی انجام این حرکات را نداشته باشند. یوگا با صندلی برای این نوع افراد بسیار میتواند مفید باشد و میتواند بعد از مدتی به آنها اعتماد به نفس انجام یوگای معمولی را بدهد.
- افرادی که میخواهند بر روی جنبههای حرکتی خاصی تمرکز کنند
افرادی وجود دارند که تازه کار نیستند اما در انجام بعضی حرکات و پوزها (Yoga Poses) مشکل دارند. به همین دلیل از صندلی یوگا کمک میگیرند تا بتواند بر روی آن حرکات تمرکز بیشتری داشته باشند و حرکت خود را اصلاح کنند. پس از به دست آوردن تسلط کافی در انجام حرکات مربوطه این افراد می توانند دوباره به حرکات یوگای معمولی برگردند.
مزایای یوگا با صندلی
یوگا با صندلی تمام مزایای یوگای معمولی را دارد با این تفاوت که به گونه ای تغییر یافته است که قابل انجام برای گستره افراد بیشتری باشد. این نوع یوگا برای افراد مسن بسیار سودمند است و در خیلی از مراکز نگهداری سالمندان برنامههای روزانه تمرین یوگا با صندلی وجود دارد. همان طور که بیان شد یوگا با صندلی در مرحله توان بخشی و بازیابی افراد آسیب دیده بسیار مناسب است. علاوه بر این موارد یوگا با صندلی میتواند به منظور آموزش و تمرکز روی حرکات خاص برای تازه کاران نیز مورد استفاده قرار گیرد. افرادی که کارهای بی تحرک در پشت میز برای ساعت های طولانی دارند نیز ممکن است از این نوع یوگا به عنوان استراحتی از کار استفاده کنند. این حرکات و تمرین ها حتی با لباس رسمی و در محل کار قابل انجام است و میتواند برای افراد در این نوع حرفه ها بسیار سودمند باشد. در زیر به برخی از مزایای یوگا با صندلی اشاره میکنیم:
- افزایش انعطاف پذیری
حرکات مرتبط با پیچش، خم کردن و کشش بدن در یوگا با صندلی فراوان دیده میشود. بعضی از افراد فکر میکنند که با بالا رفتن سن انعطاف فرد کاهش مییابد، اما در واقع بدن انسان مطابق با این جمله که به کار نگرفتن منجر به از دست دادن میشود عمل میکند. اگر فرد به صورت مرتب بر روی انعطاف بدن خود کار کند حتی در سنین بالا نیز میتواند انعطاف پذیری بدن خود را افزایش دهد. در تمرینات یوگا که به صورت مرحله به مرحله حرکات سنگین تر و سخت تر میشود به شکل وسیعی بر روی انعطاف بدن کار میشود. انعطاف پذیری مناسب میتواند در سلامت جسم و جلوگیری از آسیب پذیری مخصوصاً در سنین بالا نقش عمدهای داشته باشد.
- افزایش قدرت
انجام یوگای با صندلی به طور مرتب و با حفظ فشار مناسب باعث افزایش قدرت عضلات میشود. قدرت عضلات بیشتر باعث بالا رفتن قدرت تعادل فرد میشود که مخصوصاً برای افراد مسن و سانحه دیده خطر افتادن و آسیب را کم میکند. حجم عضلات بیشتر باعث توانایی سوختن کالری بیشتر توسط بدن میشود و میتواند در کاهش وزن بسیار مؤثر باشد. افزایش قدرت عضلانی همچنین میتواند باعث افزایش تراکم استخوان گردد.
- امکان انجام حرکات پیشرفته
صندلی میتواند به عنوان یک تکیه گاه به فرد کمک کند که حرکات پیشرفته و مشکل یوگا را با تمرکز، تعادل و ایمنی بیشتر انجام دهد. در حرکات تعادلی پیشرفته صندلی به فرد امکان میدهد تمرین بر روی تعادل را با فشار کمتر و به صورت تدریجی انجام دهد. حرکاتی که بدون صندلی انجام آنها ممکن است برای او غیرممکن باشد. در بعضی از حرکات پیشرفته یوگا به قسمتی از بدن مانند کمر، زانو، مچ و ... فشار زیادی وارد میشود. فرد در انجام این حرکات میتواند از صندلی کمک بگیرد و فشار حرکت را بسته به میزان توانایی خود کنترل نماید. همچنین حرکاتی وجود دارند که تلاش برای انجام آنها برای فرد تازه کار میتواند خطرناک باشد (مانند حرکت ایستادن روی دست ها). در این نوع حرکات استفاده از صندلی به فرد این امکان را میدهد که حرکات مشابه اما ساده تر را به صورت ایمنتر تمرین کرده و پس از کسب مهارت و توان فیزیکی لازم، انجام حرکت بدون صندلی را امتحان کند. لازم است دقت شود با وجودی که صندلی میتواند در جنبههای متفاوت کمک بزرگی در انجام حرکات پیشرفته باشد، چگونگی استفاده از صندلی باید تحت آموزش مربی انجام گیرد چرا که استفاده نادرست از صندلی، خود نیز میتواند مشکل ساز باشد.
- کاهش استرس
تمرکز بر روی حرکات و تنفس و توجه به اینکه چگونه بدن در انجام حرکتهای مختلف از خود عکس العمل نشان میدهد نوعی مدیتیشن حرکتی است که آرامش را افزایش میدهد و باعث شفافیت ذهنی میگردد. انجام حرکات یوگا باعث کاهش اضطراب و استرس و افزایش اعتماد به نفس میشود.
- کاهش درد
محققین به صورت مکرر نشان داده اند که یکی از مهمترین نتایج تمرینات ورزشی کاهش درد است. دلیل این مسأله این است که ورزش کردن بدن را به تولید مسکنهای طبیعی مانند اندروفین ترغیب میکند. انجام یوگا با صندلی نیز میتواند چنین تأثیری داشته باشد و فردی که به دلیل مصدومیت دچار ناتوانی جسمی شده و در مرحله توان بخشی قرار دارد، می تواند با انجام تمرینات یوگا با صندلی در حالت نشسته در اکثر مواقع کاهش درد را تجربه کند. گذشته از ترشح مسکنهای طبیعی در بدن حرکات آرام، نفس عمیق به همراه تمرکز بر روی خروج درد از بدن در اثر انجام این حرکات، میتواند به کم شدن آن بسیار کمک کند.
- خواب راحت
انجام تمرینات یوگا که باعث بالا رفتن خودآگاهی و تمرکز بر لحظه حال میشود بسیار در کاهش استرس و خودمشغولی فکری مؤثر است. کاهش این موارد به همراه تأثیرات فیزیکی مطلوب مانند کاهش فشار خون که نتیجه انجام تمرینات است، تأثیر فوقالعاده ای در بالا رفتن کیفیت خواب دارد.
صندلی یوگا چیست؟
صندلی یوگا یک صندلی ساده معمولاً از جنس فلز است. این صندلی از میلههای فلزی تشکیل شده است به طوری که میلههای بدنه این صندلی قابلیت گرفتن با دست و استفاده به صورت تکیه گاه را دارد. اکثر صندلیهای یوگا به گونه ای هستند که قابل جمع شدن و جابجایی اند. پایههای این صندلی از جنسی ساخته شده است که بتواند بر روی سطح ثبات مناسبی را ایجاد کند. علاوه بر داشتن محلی برای نشستن، صندلی یوگا دو میله بین پایههای جلویی و پشتی خود دارد که سطح اتکایی برای انجام برخی از حرکات یوگا است. پشتی این صندلی نیز یک میله است که تکیه گاهی در ارتفاع بالاتر برای انجام برخی دیگر از حرکات یوگا را فراهم میکند. صندلی یوگا، صندلی محکمی است که میتواند وزن زیادی را تحمل کند. ضمنا شکل پایههای آن به طوری است که در مقابل نیروهای جانبی استحکام خوبی دارد. به منظور زیبایی بیشتر ممکن است از موادی به غیر از فلز برای ساخت صندلی یوگا استفاده شود، موادی مانند چوب، پلاستیک، کائوچو و یا فایبرگلاس. استفاده از مواد مختلف بر زیبایی، وزن و البته قیمت صندلی یوگا تاثیر میگذارد. قیمت صندلی یوگا معمولا به ظاهر و مواد به کار رفته در آن بستگی دارد نه الزاما مناسب بودن آن برای انجام حرکات یوگا.
خرید صندلی یوگا
برای شروع انجام یوگا با صندلی در ابتدا نیاز به یک صندلی مناسب دارید. قیمت صندلیهای یوگا میتواند بسیار متفاوت باشند. ممکن است در ابتدا فردی که قصد خرید صندلی یوگا را دارد به واسطه انواع مختلف آنها دچار سردرگمی شود. اما جای هیچ نوع نگرانی نیست. خرید صندلی یوگا به هیچ وجه کار مشکلی نیست. تنها کافی است که مطمئن شوید صندلی که انتخاب می کنید خصوصیات خاصی را داشته باشد. ضمنا قیمت صندلی یوگا نیز امر بسیار تعیین کننده ای نیست. ممکن است قیمت یک صندلی یوگا در حالی که صندلی بسیار مناسبی است خیلی ارزان باشد و بالعکس ممکن است قیمت یک صندلی یوگای نامناسب به دلیل داشتن خصوصیات جانبی یا ظاهر بسیار زیبا بسیار گران باشد. به هر ترتیب فارغ از قیمت و ظاهر خرید صندلی یوگایی که خصوصیات زیر را داشته باشد خریدی منطقی به حساب می آید. این خصوصیات به شرح زیر هستند:
- محکم باشد و توانایی تحمل فشارهای عمودی و جانبی را داشته باشد.
- شکل قرار گرفتن پایهها باید به گونه ای باشد که در هنگام قرارگیری بر روی سطح استحکام خوبی داشته باشد.
- صندلی به جز میلههای عمودی که به عنوان تکیه گاه میتوانند استفاده شوند، حد الامکان نباید اجزای اضافی دیگری داشته باشد. هر چه بتوان به شکلهای مختلف بیشتری بر روی این صندلی قرار گرفت با آن میتوان حرکات بیشتری را انجام داد (به همین دلیل صندلیهای یوگا حتی پشتی ندارند).
- ارتفاع صندلی باید به گونه ای باشد که در هنگامی که بر روی آن نشسته اید کف پاهای شما روی زمین قرار گیرد و در عین حال سطح باسن شما کمی از زانوهای شما بالاتر باشد. اگر در هنگام نشستن کف پاهای شما کمی از سطح زمین فاصلی میگیرد میتوانید از مت یوگا یا کوسن در زیر پاهای خود استفاده کنید. اما بهتر است صندلی با ارتفاع مناسبی را انتخاب کنید که نیاز به این وسایل نداشته باشد. اگر صندلی شما بلند باشد به ستون فقرات شما و اگر صندلی کوتاه باشد به باسن شما فشار بیش از حد وارد میشود.
نتیجه گیری
استفاده از صندلی یک روش خلاقانه برای انجام تمرینات یوگا است. این روش توانسته است این فعالیت جسمانی و روانی فوقالعاده را برای تمامی افراد امکان پذیر نماید. بسیار دیده شده اند افرادی که با ضعفها و مشکلات جسمانی مختلف شروع به کار کردن یوگا با صندلی نموده اند، اما بعد از مدتی این فعالیت تأثیر مثبت خود را گذاشته و تمرینکننده توانسته است شروع به انجام یوگای معمولی بر روی مت یوگا کند. قیمت صندلی یوگای مناسب قیمت زیادی نیست و با تهیه یکی از آنها به راحتی میتوانید شروع به انجام یوگا با صندلی کنید. در نهایت اگر مشغول به فعالیت ورزشی منظمی نیستید اکیدا توصیه میکنیم هر چه زودتر به جمع تمرینکنندگان این فعالیت خارقالعاده بپیوندید.