بیتا اردوئی
.jpg)
خندیدن زبانی جهانی است که افراد را از سراسر دنیا فارغ از کشور، زبان و فرهنگ بهم پیوند می‌دهد.
یوگای خنده چیست؟
شاید شما هم از دوران کودکی یا نوجوانی خود زمانی را به یاد داشته باشید که وقتی قاه قاه می‌خندیدید، پدر و مادر، بزرگترها و یا معلمان مدرسه به شما تذکر می‌دادند که این کار درست نیست! گاهی حتی این تصور وجود دارد که وقتی می‌خندیم روند کار، یادگیری و تمرکز ما مختل شده و همچنین به صورت کلی ممکن است برخورد ما احترام آمیز تلقی نشود. این موضوع در بعضی شرایط صدق می‌کند اما این همه‌ی داستان نیست!
-min.jpg)
چندی پیش هنگام صرف صبحانه در سالن سلف محل کارم با یکی از دوستان در حال بلند خندیدن بودیم که نگاه سنگین و اخم آلود یکی از همکاران جوان آقا که شاید روز خوبی رو شروع نکرده بود توجه من رو جلب کرد! به دوستم گفتم فکر کنم از صدای خنده ما عصبی شده! به او با اشاره گفتم که آن قدر عبوس نباشد و او در پاسخ گفت: من وقتی حالم خوبه اون رو به نمایش نمی‌گذارم!! این فرهنگی است که شاید همه ما نیاز به بازبینی آن داریم. خندیدن عیب نیست!
هاسیا یوگا یا هاسنا یوگا از روش‌های مدرن یوگا است که درآن افراد به صورت ارادی و ممتد می‌خندند. واژه هاسنا در زبان باستانی سانسکریت به معنی خنده یا خندیدن می‌باشد. در این روش باور بر این است که خنده ارادی دارای همان فواید فیزیولوژیک و روانی خندیدن خود‌به‌خودی است و نیازی نیست برای بهره بردن از فواید خنده منتظر عوامل بیرونی باشیم. این تمرین می‌تواند به صورت فردی یا گروهی و با ایجاد فضایی شاد و سرگرم کننده بین افراد انجام شود.
یوگای خنده در سال 1995 توسط پزشک خانواده مادان کاتاریا به عموم مردم معرفی شد. پیش از او و در حوالی دهه شصت میلادی افراد دیگری پیشتاز این روش خنده درمانی بودند و مفاهیم آن را به صورت بسیار ساده آموزش می‌دادند. کاتاریا اهل پنجاب بود و هنگامی که در حال تحقیق در مورد فواید فیزیولوژیک خندیدن به روی افراد بود ایده تاسیس یک مرکز خنده برای آموزش و نشر تمرین خندیدن ارادی به ذهنش خطور کرد. کاتاریا تجربیات خود در این زمینه را در سال 2002 در کتابی با عنوان خندیدن دلیل نمی‌خواهد (ترجمه مجید پزشکی، انتشارات نسل نواندیش) منتشر کرد. امروزه یوگای خنده در 53 کشور دنیا آموزش داده می‌شود و حدود 5000 کلوب یوگای خنده در سراسر دنیا وجود دارد که تنها 200 مرکز آن در ایالات متحده وجود دارد.
.jpg)
تعریف یوگای خنده
این روش مبتنی بر مطالعات علمی و ترکیبی از تمرین‌های خنده همراه با دست زدن، حرکات بدنی و تکنیک‌های تنفسی (پرانایاما) است که موجب اکسیژن رسانی بیشتر به مغز و بدن شده و با تغییر وضعیت ذهنی، سطح انرژی و سلامت ما را افزایش می‌دهد. 10 تا 15 دقیقه تمرین یوگای خنده باعث کاهش استرس و تقویت سیستم ایمنی می‌شود و به حفظ ذهنیت مثبت هنگام رویارویی با شرایط چالش برانگیز کمک می‌کند. خنده و خندیدن مسری است و افراد با قرار گرفتن در فضای خنده و شادی خود به خود می‌خندند و سرخوشی و نشاط را تجربه می‌کنند. این تمرین بدون تکیه به عوامل خنده آور بیرونی شما را شاداب و کودک درون شما را فعال می‌کند.
تکنیک، چگونه یوگای خنده را تمرین کنیم؟
.jpg)
این تمرین می‌تواند در حالت ایستاده یا نشسته به صورت فردی و یا گروهی انجام شود. با گرم کردن شروع کنید. در حالیکه دست می‌زنید دم بگیرید و با بازدم شروع به خواندن کنید به این ترتیب هُ هُ هُ،ها‌ها ها!!! با این کار یخ تان باز می‌شود! دست زدن علاوه بر گرم کردن بدن کمک می‌کند تا مقاومت یا خجالت احتمالی فرد در برابر انجام این تمرین رفع شود. هنگام دست زدن تمام انگشتان و کف هر دو دست در تماس با یکدیگر باشند. دست زدن با شور و شوق و ایجاد صدای خنده عضله دیافراگم شکم را تحریک کرده و انرژی مثبت تولید می‌کند. اگر به صورت گروهی تمرین می‌کنید چرخی بزنید و با افراد ارتباط بگیرید. با آن‌ها تماس چشمی برقرار کنید.
- تمرین یوگای خنده بهتر است توام با تمرین‌های تنفسی عمیق انجام شود. تنفس عمیق هوا را با فشار وارد ریه‌ها کرده و به آرام سازی جسمی و ذهنی کمک می‌کند.
- به تمرین یوگای خنده مثل یک بازی شاد و کودکانه نگاه کنید که شما را برای دقایقی از هیاهوی زندگی روزمره فارغ می‌سازد. چاشنی سرگرمی و بازی گوشی را به آن اضافه کنید. دست بزنید...یوهو!! هم زمان دست‌هایتان را به بالا و پایین تاب دهید و با خوش‌رویی با دیگر افراد گروه تعامل کنید.
- می‌توان یوگای خنده را با آساناهایی چون حرکت شیر، هیزم شکن، حالت ناماسته و ... ترکیب کرد.
- تمرین یوگای خنده می‌تواند به عنوان بخشی از یک جلسه تمرینی یوگا زمانی حدود 10 تا 15 دقیقه را به خود اختصاص دهد و یا اینکه به صورت کلی به عنوان یک جلسه تمرینی مجزا به مدت 30 دقیقه تا 1 ساعت برگزار شود.
- برای تمرین یوگای خنده لزوما نیازی به شرکت در کلاس خاصی نیست. صدها ویدئوی آموزشی از تمرین خنده ارادی در اینترنت وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
مدیتیشن خنده
چهار زانو بنشینید و با چشمان باز به افراد گروه یا پارتنر خود نگاه کنید. دست‌هایتان را مقابل قفسه سینه نگاه دارید، کف دستان رو به بیرون باشد. دم بگیرید و با بازدم دست‌هایتان را با فشار به جلو حرکت دهید و صدای هُ هُ هُ و هَ هَ هَ را در بیاورید. سپس دست‌ها را پایین بیاورید و دوباره با صدای بازدم صدای هُ هُ هُ را درآورید. این دور را برای سه مرتبه تکرار کنید و سپس یک دقیقه سکوت کنید. بعد از یک دقیقه سکوت آرام و به تدریج بخندید. سپس روی زمین دراز بکشید و برای دقایقی چشم‌هایتان را ببندید. در پایان جلسه تمرین می‌توانید به یوگا نیدرا یا شاوآسانا بپردازید.
فواید خندیدن
ممکن است این تصور که خنده برای سلامتی خوب است خود خنده دار باشد! اما تحقیقات و مطالعات پنج دهه اخیر نقش خنده در سلامت جسمی و روانی را به اثبات رسانده‌اند. خنده به بالا بردن مود افراد، کاهش استرس، تقویت سیستم ایمنی، افزایش سطح انرژی، بهبود کیفیت زندگی و مدیریت بهتر شرایط سخت کمک می‌کند. دکتر کاتاریا می‌گوید با یادگیری تکنیک‌های خنده، خوش بینی و مثبت اندیشی در شما تقویت می‌شود که خود به افزایش تاب آوری در شرایط سخت کمک می‌کند. خندیدن ظرفیت ریه‌ها را بالا می‌برد و با بالابردن سطح اکسیژن خون یک تمرین هوازی خوب محسوب می‌شود. خنده هم چنین عضلات را وانهاده می‌کند و جریان خون به سمت کل بدن و عضلات را افزایش می‌دهد. در ادامه به تاثیرات مثبت و علمی تمرین خنده در شرایط دشوار می‌پردازیم.
.jpg)
یوگای خنده برای افسردگی و اضطراب
افسردگی بیماری است که افراد زیادی را در سراسر دنیا درگیر کرده است. همه ما به نحوی در دوران مختلف زندگی سطوح متفاوتی از افسردگی را تجربه کرده ایم. در این حالت کمبود انتقال دهنده‌های عصبی در مغز که سرتونین و دوپامین نامیده می‌شوند مشاهده می‌شود. این‌ها هورمون‌هایی هستند که به ارتباط بین نورون‌ها یا سلول‌های عصبی کمک می‌کنند. تحقیقات علمی نشان داده‌اند که با انجام یوگای خنده هورمون اندورفین (هورمون شادی) آزاد می‌شود و اندورفین سبب کاهش سطح کورتیزول و افزایش دوپامین و سروتونین شده و این شرایط در مجموع سبب بهبود خلق و خو و مود می‌شوند.
افراد افسرده عموما نمی‌خندند و اگر شما به صورت مرتب زمانی را به تمرین خنده اختصاص دهید احتمال اینکه دچار افسردگی شوید کمتر است. این روش به ده‌ها هزار نفر در سراسر دنیا کمک کرده است تا بر افسردگی شدید غلبه کنند و این اصلا موضوعی غیر عادی نیست بلکه هر کسی فارغ از وضعیت ذهنی و میزان آگاهی اش می‌تواند بخندد.
همچنین خندیدن به صورت گروهی بین افراد پیوند ایجاد می‌کند. پژوهش‌های علمی پیرامون اثر خندیدن بر افسردگی در کشورهای آلمان، ایران، ژاپن و اسلوونی صورت گرفته‌اند که همگی اثرات مثبت خنده بر روند بهبود درمان افسردگی را به اثبات رسانده‌اند. در این راستا به کارگیری تمرین‌های خنده به صورت دوره‌ای برای پرسنل سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ و کوچکی که افراد تحت استرس و فشار بالای کاری قرار دارند می‌تواند بسیار مفید و موثر واقع شود و باعث شود افراد در یک محیط سرزنده با انگیزه و علاقه بیشتری کار کنند.
یوگای خنده و سرطان
تمرین خنده ممکن است باعث درمان بیماری نشود اما به طور حتم توانایی فرد در مواجهه با بیماری را افزایش می‌دهد. همچنین با حفظ نگرش مثبت در بلند مدت باعث تقویت توان فرد برای ادامه دادن و بقا در شرایط بحرانی چون بیماری سرطان می‌شود. دکتر کاتاریا در مورد اثر جلسات خنده درمانی، به روی بیماران سرطانی به تحقیق و پژوهش پرداخته است. افرادی که دچار بیماری سرطان می‌شوند ترس و استرس زیادی را تجربه می‌کنند. اما تمرین خندیدن چگونه کمک می‌کند؟
خندیدن با مداخله فیزیکی منجر به ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی واقعی در بدن می‌شود که اثرات عمیقی بر روند پیشرفت سرطان در بدن دارند. بیماران سرطانی از نظر روانی و احساسی دارای شرایط ناپایداری هستند احساس افسردگی می‌کنند و حتی نمی‌توانند شبیه افراد عادی با دیدن یک فیلم کمدی یا در هر شرایط خنده‌آور دیگری واکنش نشان دهند. بنابراین یوگای خنده مثل یک تمرین جسمی فارغ از خلق و خوی فرد او را ترغیب به خندیدن می‌کند.
از سوی دیگر یوگای خنده خصوصا هنگامی که با توجه به تنفس و تمرین‌های تنفسی ترکیب می‌شود باعث افزایش اکسیژن رسانی به خون و اندام‌ها می‌شود که خود به روند تخریب سلول‌های سرطانی و تنظیم واکنش‌های متابولیکی بدن کمک می‌کند. به عبارتی شبیه تکنیک‌های تنفس عمیق عمل می‌کند.
همچنین خندیدن باعث تقویت سیستم ایمنی می‌شود. خنده باعث افزایش آنتی بادی (ایمنوگلوبولین آ) و سلول‌های کشنده طبیعی خون (Natural Killer Cells (NK-Cells)) می‌شود.
و در نهایت خندیدن باعث پیوند خوردن انسان‌ها با یکدیگر و ایجاد بستر ارتباطی عمیق نه تنها در افراد مبتلا به سرطان بلکه میان کسانی که آن‌ها را همراهی می‌کنند اعم از خانواده، دوستان و حتی کادر درمان می‌شود و باعث می‌شود افراد بیمار حس حمایت و تعلق دریافت کنند و احساس کنند که تنها نیستند.
خنده و کاهش فشار خون
.jpg)
فشار خون با خندیدن کاهش می‌یابد. در تحقیقاتی که به روی 200 نفر افراد مبتلا به فشار خون که به صورت مرتب تمرین خنده می‌کردند صورت گرفت نشان داد که فشار سیستولیک 18/6 میلی متر جیوه و فشار خون دیاستولیک به میزان 82/3 میلی متر جیوه کاهش پیدا کرد.
دکتر کاتاریا همچنین پژوهش‌هایی با موضوع اثر مثبت و درمانی یوگای خنده بر روی روند درمان و خلق و خوی بیماران فلج مغزی، ام اس، افراد نابینا، کر و لال، زندانیان، افراد پلیس و نظامیان انجام داده است که توضیحات بیشتر پیرامون اثرات مثبت این تمرین به روی این گروه ها را در وب‌سایت خود منتشر کرده است.
سخن آخر اینکه همیشه نمی‌توان متکی و منتظر شرایط و عوامل خنده آور ماند! ضمن اینکه خندیدن رایگان است!! وقتی برای اولین بار در کلاس یکی از مربی‌های نازنینم سیمین جان تمرین یوگای خنده کردیم من مقاومت می‌کردم چرا که بی‌دلیل خندیدن به نظرم احمقانه و بی‌معنی می‌آمد! اما به محض اینکه وارد فضای تمرین می‌شوید خودتان تجربه می‌کنید که از خندیدن ارادی به خنده‌های عمیق از ته دل می‌رسید، چقدر شاداب‌تر می‌شوید و این موضوع جالب و جذاب است. بنابراین بدون گارد آن را تجربه کنید و لذت ببرید!
- https://www.laughteryoga.org/
- https://www.healthline.com/
- https://positivepsychology.com/
- https://www.theguardian.com/
- https://en.wikipedia.org/
پرسش و پاسخ