پر‌استفاده‌ترین و مهمترین وسیله مورد نیاز برای تمرین یوگا، مت یوگا است. مت یوگا همراه همیشگی کسی است که می‌خواهد به طور مرتب به تمرین این فعالیت بپردازد. داشتن یک مت یوگای مناسب می‌تواند تاثیر بسیار زیادی بر کیفیت تمرین فرد بگذارد. به همین دلیل انتخاب مت یوگای مناسب برای هر کسی که یوگا تمرین می‌کند بسیار مهم است.
اهمیت نگهداری مناسب از مت یوگا
امروزه مت‌های یوگای بسیار با کیفیتی تولید می‌شوند. این مت‌های یوگا علاوه بر عمر طولانی در تنوع گسترده جنس، نوع و ظاهر ساخته می‌شوند تا بتوانند هر نوع سلیقه‌ای را راضی نگه دارند. ایجاد اصطکاک و چسبندگی مناسب، عملکرد قابل قبول هم در تماس با بدن خشک و هم در تماس با بدن دارای عرق از ویژگی‌های مهم این مت‌های یوگا هستند. علاوه بر این استفاده از موادی که به طبیعت آسیب کمتری می‌زنند و همچنین پروسه تولیدی که ضرر کمتری به محیط زیست وارد می‌کند جزو اولویت‌های شرکت‌های معروف تولید مت یوگا هستند. برآورده کردن تمام این ویژگی‌ها باعث شده است که پروسه تولید مت‌های یوگا بسیار پیچیده‌تر از قبل شود. این پروسه‌های پیچیده در نهایت باعث بالا رفتن قیمت تمام شده مت‌های یوگا شده‌اند. البته این تولیدات با کیفیت رضایت زیادی برای تمرین‌کنندگان ایجاد می‌کنند که باعث شده است مت‌های یوگای گران قیمت هم طرفداران خود را داشته باشد و خرید یک مت یوگای با کیفیت در نگاه خریدار به عنوان یک سرمایه گزاری تلقی شود یا یک هزینه.
بنابراین مساله‌ای که در این شرایط بسیار مهم به نظر می‌رسد نگهداری مناسب و صحیح از این مت یوگای گران قیمت است. کسی که مت یوگای گران قیمت و با کیفیتی را خریداری می‌کند مطمئنا می‌خواهد که آن زمان زیادی برایش کار کند و مایل نیست به دلیل عدم رعایت اصول نگهداری باعث تخریب زودهنگام مت یوگای خود شود. علاوه بر مساله مالی، وقتی که یک تمرین‌کننده یوگا مدت زیادی با یک نوع مت یوگا تمرین می‌کند به نوعی به آن عادت می‌کند. به عبارت دیگر بعد از مدتی استفاده از مت یوگای خود، حسی که آن مت یوگا در هنگام تمرین به او می‌دهد تبدیل به چیزی طبیعی و شناخته شده برای او می‌شود. این وضعیت به او کمک می‌کند که در هنگام تمرین تمام تمرکزش بر روی حرکات روتین تمرین باشد و بهره بیشتر و عمیق‌تری از تمرین خود ببرد. تعویض مت یوگا به واسطه ایجاد حس جدید و متفاوت برای فرد ممکن است در ابتدا به شکل یک اختلال در ایجاد تمرکز در حین انجام تمرین جلوه کند و فرد نیاز به مدت زمانی داشته باشد تا با حس مت یوگای جدید خود آشنا و اجین شود تا دوباره بتواند تمام تمرکز خود را بر روی تمرین قرار دهد. در مجموع گذشته از مسائل مالی، تعویض مرتب مت یوگا نمی‌تواند برای فرد نکته مثبت و مطلوبی در هنگام تمرین باشد. با توجه به همه این موارد نگهداری مناسب از مت یوگا مساله پر اهمیتی به نظر می‌آید که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.
-min.jpg)
نوع مت یوگا و روش نگهداری مناسب
قبل از شروع صحبت در مورد جنبه‌های لازم برای نگهداری مناسب از مت یوگا اشاره به این نکته مهم است که روش صحیح نگهداری مت‌های یوگای متفاوت می‌تواند تفاوت‌هایی داشته باشند. جنس مت یوگا و نوع آن می‌تواند باعث شود که برای نگهداری مناسب آن نیاز به انجام اقدامات متفاوتی باشیم. به همین دلیل اکثر شرکت‌هایی که مت‌های یوگای با کیفیت تولید می‌کنند در وب‌سایت‌های خود قسمتی درباره چگونگی بهینه نگهداری مت‌های یوگا دارند. حتی ممکن است روش نگهداری مناسب همه مت‌های تولیدی یک شرکت مشابه نباشند و دستورالعمل‌های متفاوتی برای مدل‌های مختلف مت‌های یوگا توصیه شده باشد. به طور مثال ممکن است استفاده از یک ماده برای نظافت یک نوع مت یوگا مناسب باشد اما در مورد مت یوگای دیگری این ماده باعث آسیب شود.
بنابراین توصیه می‌شود که نوع مت یوگای خود را بشناسید. اگر مت یوگای شما برند معتبر و معروفی دارد به وب‌سایت این شرکت مراجعه کنید و روش بهینه نگهداری مدل مت یوگایی که خریداری کرده اید را مطالعه بفرمایید و طبق آن عمل کنید. اگر مت یوگای شما برند معروفی ندارد و در نتیجه وب‌سایت پشتیبانی کننده‌ای برای آن وجود ندارد حداقل می‌توانید با دانستن نوع ماده‌ای که مت یوگای شما از آن ساخته شده است و کسب اطلاعات عمومی درباره بهترین روش نگهداری مت یوگای ساخته شده از این جنس عمر کاری مت یوگای خود را افزایش دهید. با این وجود ما در این مقاله به صورت مفصل اطلاعات مهم در مورد انواع مختلف مت یوگا و روش مناسب برای نگهداری آنها را به شما خواهیم داد.
نگهداری مناسب از مت یوگا
نگهداری مناسب از مت یوگا شامل رعایت نکاتی مشخص است. این نکات باعث می‌شود که مت یوگای ما بهداشتی بماند و ظاهر و شرایط مناسب خود را حفظ کند. مطمئنا هر محصولی که ما استفاده می‌کنیم عمر محدودی دارد و ممکن است زمانی نیاز به تعویض آن داشته باشیم، اما رعایت این نکات می‌تواند عمر مت یوگای شما را تا حد امکان افزایش دهد. اشتباهات در نوع نگهداری می‌تواند باعث شود مت یوگایی که می‌توانسته چند سال برای ما کار کند بعد از چند ماه دیگر قابل استفاده نباشد. در این بخش جنبه‌های مهمی که در نگهداری یک مت یوگا اهمیت دارد را مرور می‌کنیم.
نظافت مت یوگا
.jpg)
شاید بتوان گفت مهمترین اقدام در نگهداری مناسب از یک مت یوگا نظافت صحیح آن است. بهترین روش نظافت هر مت یوگا بستگی به جنس و نوع آن دارد. از آنجایی که انواع مختلفی از مت یوگا وجود دارد بیان روش بهینه نظافت هر کدام از آنها در حوصله این مقاله نمی‌باشد و نیاز به ارائه مقاله‌ای جداگانه دارد. در صورتی که شرکت سازنده مت یوگای شما دستورالعملی برای نظافت مت‌های یوگای خود ارائه کرده است بهترین اقدام پیروی از آن دستورالعمل می‌باشد. اما اگر چنین دستورالعملی در دسترس نیست می‌توانید از دستورالعمل‌های مناسب برای نظافت مت یوگاهای مشابه مت یوگای شما به لحاظ نوع و جنس استفاده کنید. به طور کلی دو نوع نظافت برای مت‌های یوگا وجود دارد.
-min.jpg)
نظافت سطحی
نظافت سطحی نظافتی ساده و سریع است که معمولا توصیه می‌شود بعد از هر جلسه یا حداقل بعد از هر چند جلسه اندک انجام شود. این نوع نظافت زمان زیادی نمی‌گیرد و به راحتی قابل انجام است. انجام این نوع نظافت باعث می‌شود مت یوگای شما بسیار کمتر نیاز به نظافت اساسی پیدا کند. این نوع نظافت معمولا شامل تمیز کردن سطح مت یوگا با یک دستمال مرطوب و قرار دادن آن در مکانی مناسب برای خشک شدن است. در محلولی که برای مرطوب کردن دستمال استفاده می‌شود معمولا مقدار اندکی مایع ظرفشویی ملایم یا سرکه سفید ریخته می‌شود. بعضی از شرکت‌های سازنده برا مت‌های یوگای خود محلول‌های آماده‌ای را به فروش می‌رسانند. در دستورالعمل نظافت مت‌های یوگای این شرکت‌ها استفاده از این محلول‌های آماده توصیه می‌شود. نوع محلول مورد استفاده بسته به نوع و جنس مت یوگا متفاوت است که باید به این نکته دقت کرد.
نظافت عمیق
هر چند وقت یک بار مت یوگای شما نیاز دارد که به طور اساسی نظافت شود. فاصله این نظافت دوره‌ای بستگی به میزان و تعدد تمرین یوگای شما و نوع تمرین شما دارد. مطمئنا هر چه تعدد تمرینات شما بیشتر باشد و تمرینات شما بیشتر شامل تمرینات پرتحرک که منجر به تعریق می‌شود باشد فاصله دوره‌ای نظافت اساسی مورد نیاز مت یوگای شما کوتاه‌تر می‌شود. نظافت عمیق معمولا شامل غوطه ور کردن مت یوگا در آب به همراه مقدار کمی از شوینده‌های ملایم است. نکته مهم دیگری که در نظافت سطحی و عمیق باید مد نظر قرار گیرد خشک کردن مت یوگا است.
برای خشک کردن مت یوگا نباید آن را در جای بسیار گرم یا جایی که مستقیما در معرض نور خورشید است قرار داد. ضمنا باید زمان کافی به مت یوگا برای خشک شدن داد. این زمان ممکن است از چند ساعت تا دو روز متغیر باشد. جنس‌های متفاوت مت یوگا و همچنین عمق نظافتی که انجام می‌شود در زمان لازم برای خشک شدن مت یوگا موثر است.
چگونگی و مکان نگهداری مت یوگا
رفتار شما با مت یوگایتان در زمانی که از آن استفاده نمی‌کنید نقش مهمی در سلامت آن دارد. در مورد نگهداری مت یوگا در زمانی که از آن استفاده نمی‌کنید می‌توان به این موارد اشاره کرد.
رول کردن مت یوگا
.jpg)
تمرین‌کنندگان حرفه‌ای یوگا معمولا هر روز یوگا تمرین می‌کنند. حتی در این صورت مت یوگای مورد استفاده یک یا حداکثر چند ساعت محدود به صورت پهن شده است اما باقی زمان روز معمولا به صورت رول شده می‌باشد. در نتیجه چگونگی رول کردن مت یوگا در حفظ سلامت آن اهمیت بسیار دارد. به طور کلی در رول کردن مت یوگای خود نباید به آن فشار زیادی وارد کنید. هر چه استوانه‌ای که در نهایت توسط مت یوگای شما ساخته می‌شود کوچکتر باشد حمل و نقل آن راحت‌تر است و به جای کمتری نیاز دارد.
اما فشار زیاد برای ساختن یک استوانه کوچکتر در بلند مدت می‌تواند باعث آسیب به مت یوگای شما شود. در اثر این کار ممکن است شما خط‌هایی را در قسمت‌هایی از مت یوگای خود ملاحظه کنید که علامت خوبی نیستند. به خاطر داشته باشید مت یوگای شما ممکن است ساعت‌های زیادی به صورت رول شده نگهداری شود و فشار زیاد در زمان رول کردن آن می‌تواند باعث تغییر شکل نامناسبی در آن شود. به طور کلی هر چه مت یوگای شما ضخیم‌تر است باید در هنگام رول کردن آن اجازه دهید استوانه نهایی قطر بیشتری داشته باشد. فشار در هنگام رول کردن به مت یوگای ضخیم‌تر آسیب بیشتری وارد می‌کند.
-min.jpg)
در هنگام رول کردن مت یوگای خود در جهتی آن را رول کنید که سطح بالایی مت یوگای شما در وجه بیرونی استوانه نهایی رول شده قرار گیرد. در غیر این صورت در زمانی که مت یوگای خود را برای تمرین پهن می‌کنید ممکن است لبه‌های بالایی و پایینی آن تمایل به حفظ حالت رول شدن خود داشته باشند. در نتیجه در زمان تمرین شما با مت یوگایی مواجهه می‌شوید که لبه‌های بالایی و پایین آن خود به خود تمایل به گرد شدن به طرف بالا دارند که مساله بسیار اذیت کننده‌ای در حین تمرین است. اما اگر مت یوگای خود را در جهت مناسب رول کنید در زمان پهن کردن دوباره آن، خواهید دید چنین چیزی رخ نمی‌دهد و شما می‌توانید به راحتی به تمرین یوگای خود بپردازید.
در زمانی که مت یوگای خود را رول می‌کنید سطح زیرین آن با سطح رویی آن تماس پیدا می‌کند. در نتیجه اگر سطح زیرین مکان تمرین شما سطح غیربهداشتی باشد رول کردن مت باعث می‌شود که سطح رویی مت یوگای شما نیز آلوده شود. برای حل این مشکل می‌توان از روش دیگری در رول کردن مت یوگا استفاده کرد. در این روش قبل از رول کردن در حالتی که مت یوگا همچنان بر روی زمین پهن است، لبه پشتی آن را بر روی لبه جلویی قرار می‌دهیم (زمانی که برای انجام حرکات یوگا وسط مت یوگای خود ایستاده اید لبه‌ای از مت یوگا که در پشت شما قرار می‌گیرد لبه پشتی و لبه‌ای از مت یوگا که در جلوی شما قرار می‌گیرد را لبه جلویی مت یوگا در نظر می‌گیریم). به عبارت دیگر مت یوگا را یک بار از وسط تا می‌کنیم به طوری که لبه پشتی آن بر روی لبه جلویی قرار گیرد. در این حالت نیمه پشتی سطح رویی مت یوگا بر روی نیمه جلویی سطح رویی آن قرار می‌گیرد. حال از محل تا شدگی وسط شروع به رول کردن مت یوگا می‌کنیم.
در این حالت در واقع دو لایه از مت یوگا را با هم رول می‌کنیم. دقت شود به هیچ وجه در محل تا شدن نباشد به مت یوگا فشار بیاید و باید اجازه داده شود که در این قسمت انحنای کافی وجود داشته باشد. رول کردن با قطر کم در محل تا شدن میانی می‌تواند به مت یوگا آسیب شدیدی بزند. در نتیجه لازم است که قطر استوانه رول شده نهایی تا حد امکان بزرگ باشد. توجه شود که این روش تنها در مورد مت‌های یوگایی قابل اجرا است که ضخامت زیادی ندارند چرا که در مورد مت‌های یوگای ضخیم تا شدگی میانی مطمئنا به آن آسیب خواهد زد.
در زمان مسافرت بسیار جذاب خواهد بود اگر بتوان مت یوگا را به همراه باقی وسایلمان در یک چمدان یا ساک مسافرتی قرار داد و مجبور نباشیم که مت یوگا را جداگانه به صورت رول شده حمل کنیم. در این حالت اگر بتوان مت یوگا را به جای رول کردن تا کرد احتمالا راحت‌تر می‌توان آن را در ساک یا چمدان قرار داد. اما این مساله را باید تذکر داد که به غیر از مت‌های بسیار نازک و یا مت‌های حوله‌ای، مت‌های یوگا در مقابل تا کردن بسیار آسیب پذیرند و این نوع تا کردن می‌تواند آسیب‌های بلند مدت به آنها بزند. این آسیب هر چه مت یوگا ضخیم‌تر باشد بیشتر است.
در معرض جریان هوا قرار دادن
اگر امکان این را داشته باشیم که بعد از هر جلسه تمرینی قبل از رول کردن مت یوگا آن را در معرض جریان هوا قرار دهیم این عمل در نظافت مت یوگا بسیار کمک کننده است. این کار باعث می‌شود که قبل از رول کردن رطوبت سطح مت یوگا از بین برود و مت یوگا در اثر حفظ رطوبت بو نگیرد. ضمنا این کار کمک می‌کند که سطح مت یوگا کمتر مکانی برای رشد باکتری‌ها باشد.
استفاده از کیف حمل مت یوگا
.jpg)
استفاده از یک کیف حمل کمک می‌کند در هنگام حمل و نقل مت یوگا کمتر در معرض آلودگی قرار گیرد. از آنجایی که در هنگام تمرین دست، پا، آرنج، زانو و یا حتی پیشانی و صورت ما بر روی مت یوگا قرار می‌گیرد، حساس بودن در مورد آلودگی مت یوگا امری منطقی است. در هنگام سفرهای داخل شهری یا خارج شهری وسایل همراه ما می‌توانند در برخورد با چیزهای زیادی قرار گیرند که باعث آلودگی آنها شوند. استفاده از کیف حمل می‌تواند مت یوگا را از برخورد با این آلودگی‌ها حفظ کند. استفاده از کیف حمل مت یوگا حتی اگر نیازی به جابجایی آن نیز نباشد می‌تواند کمک کند آن در معرض گرد و خاک قرار نگیرد که خود این امر در نظافت آن تاثیر مثبتی خواهد داشت.
.jpg)
انجام تمرین با بدن تمیز
اگر بتوانیم قبل از هر جلسه تمرینی حداقل دستان و پاهای خود را تمیز نماییم می‌توانیم قدم بزرگی در نظافت مت یوگای خود برداریم. در بیشتر حرکات دست‌ها و پاهای ما قسمت‌هایی هستند که با سطح مت یوگا تماس دارند. در زندگی پر مشغله و شلوغ دنیای امروز برای این که به برنامه تمرین یوگای خود متعهد بمانیم گاهی مجبور می‌شویم بلافاصله بعد از پایان کاری تمرین خود را شروع کنیم. به طور مثال شاید لازم باشد پس از پایان شغل روزانه خود مستقیما از محل کار به سالن تمرین یوگا برویم. با این وجود در صورتی که چند لحظه کوتاه زمان صرف کنیم و دست‌ها و پاهای خود را بشوریم، این مساله می‌تواند در نظافت مت یوگای ما کمک بزرگی باشد. عرق، چربی، کرم یا روغن‌های دیگری که برای پوست استفاده می‌شود و ... که ممکن است بر روی دست‌ها و پاهای ما وجود داشته باشند می‌توانند باعث کثیف شدن یا حتی آسیب به رویه مت یوگای ما شوند.
عدم استفاده از جواهرات در هنگام تمرین
برخورد بدنه سخت جواهرات با رویه مت یوگا می‌تواند باعث آسیب به آن شود. گذشته از این استفاده از جواهرات و لوازم تزئینی در زمان تمرین یوگا می‌تواند باعث آسیب به خود آنها نیز گردد و هزینه مالی سنگینی را برای ما به همراه داشته باشد. بنابراین توصیه می‌شود حتما قبل از تمرین یوگا جواهرات خود را درآورید و در جایی امن قرار دهید.
-min.jpg)
جلوگیری از قرار گرفتن مت یوگا در معرض حرارت
قرار گرفتن مت یوگا برای مدت طولانی در معرض حرارت باعث آسیب به آن می‌شود. بنابراین باید از رها کردن آن در زیر نور خورشید و یا مکان‌های گرمی مانند داخل خودرویی که در مکان گرم پارک شده است یا مکانی در خانه که در معرض حرارت زیاد است جلوگیری کرد. گرم شدن بیش از اندازه مت یوگا باعث می‌شود که ماده تشکیل دهنده آن تغییر کند. این تغییر می‌تواند باعث خشک شدن مت یوگا یا از بین رفتن چسبندگی و اصطکاک آن شود. کم شدن استحکام مت یوگا در مقابل کشش و پارگی و همچنین تغییر رنگ رویه آن نیز از دیگر عوارض است که ممکن است در اثر حرارت یا نور شدید رخ دهد. در بعضی از مت‌های یوگا حرارت زیاد باعث افزایش شدید سرعت تجزیه مواد سازنده آن می‌شود.
جلوگیری از بوی بد
برای جلوگیری از بوی بد مت یوگا می‌توانید از بعضی روغن‌های خوشبو کننده استفاده کنید. البته قبل از استفاده از این روغن‌ها باید مطمئن شوید استفاده آنها با نوع ماده مت یوگای شما مطابقت دارد و برای آن مشکلی ایجاد نمی‌کند. مقداری آب را با چند قطره از روغن‌های خوشبو مخلوط کرده و می‌توانید آن را بر روی رویه مت یوگای خود اسپری کنید. روغن‌های استوقدوس (Lavender)، اکالیپتوس (eucalyptus) و یا درخت چای (نوعی درخت کوچک است که در استرالیا و نیوزلند می‌رویند و روغن آن برای رفع برخی مشکلات پوستی و در صنعت زیبایی استفاده می‌شود. Tea Tree) از روغن‌های معمولی است که برای این کار استفاده می‌شود.
علاوه بر این که بوی این روغن‌ها دلپذیر و خوشایند هستند، این بوها خاصیت آرامش بخشی نیز دارند. بعضی از برندهای تولید کننده مت‌های یوگا اسپری‌های خاصی را به فروش می‌رسانند که برای خوشبو سازی و نظافت مدل‌های مختلف مت‌های یوگای تولیدی آنها قابل استفاده هستند. در صورت امکان می‌توانید از این اسپری‌های آماده نیز استفاده کنید.
استفاده از مت حوله ای
.jpg)
یکی از مهمترین عوامل کثیف شدن مت‌های یوگا تعریقی است که در تمرین‌کننده در زمان تمرین ایجاد می‌شود. بعضی از افراد ترجیح می‌دهند در زمان تمرین بر روی مت یوگای خود از مت‌های حوله‌ای استفاده کنند تا عرق ایجاد شده را به خود جذب کند و مانعی برای جذب آن توسط رویه مت یوگایی که در زیر قرار گرفته باشد. استفاده از مت‌های حوله‌ای علاوه بر جذب عرق، بر روی رویه بعضی از مت‌های یوگا باعث بالا رفتن چسبندگی و اصطکاک نیز می‌شوند. مخصوصا در روتین‌های تمرینی که حرکات سریع و پشت سر هم دارند و فرد مستعد تعریق بالا است.
-min.jpg)
در صورت رعایت نکات بیان شده مت یوگای شما ممکن است سالها در تمرینات یوگا شما را همراهی کند. گرچه باید این را به خاطر داشت که هر محصولی عمری دارد و بعد از گذشت زمان مشخص ویژگی‌های مناسب خود را از دست می‌دهد. در جنس‌های مختلف مت‌های یوگا علائم نزدیک شدن به پایان عمر کاری متفاوت است. اما به طور کلی از دست دادن چسبندگی و اصطکاک رویه مت یوگا، خشک شدن و از دست دادن انعطاف سابق، تغییر رنگ، ایجاد خوردگی‌های سطحی، کاهش استحکام و تغییر شکل دائمی، از نشانه‌هایی است که نشان می‌دهد کم کم زمان تعویض مت یوگا فرا رسیده است.
زهره ۱۱ آذر ۱۴۰۲ - ۲۰:۳۰
سلام خیلی ممنونم، چقدر کامل و جامع بود.