شاید شما نیز نام مراقبه یا مدیتیشن را به عنوان یکی از روش های آزادسازی احساسات و عواطف و رسیدن به آرامش درونی شنیده باشید. به جرات میتوان گفت که انسان امروزی به دلیل سرعت بالای زندگی، توجه بسیار کمی به درون خود دارد و این موضوع دلیل اصلی ناکامی ها و نارضایتی های اوست. این نکته حائز اهمیت است که رضایت واقعی در زندگی زمانی به دست می آید که افراد بتوانند توجه خود را از محیط بیرون به درون معطوف نمایند و همچون تغذیه روزانه، به غذای روح خود نیز توجه کنند. اما چطور می توان به این هدف دست پیدا کرد؟
بسیاری از انسانها به صورت ناخودآگاه، دائما در خاطرات گذشته هستند یا در حال دویدن به سوی آینده می باشند. این اشخاص لذت بردن از زندگی را به زمانی موکول می کنند که به اهداف خود رسیده باشند. در حالی که بسیاری از اوقات، ممکن است به هدف خود نرسند یا هنگام رسیدن به آن هدف، اشتیاقشان را از دست داده باشند. در روش مراقبه سعی بر این است که به جای سیر کردن در آینده و گذشته، بر زمان حال تمرکز شود.
شاید این موضوع کمی عجیب به نظر برسد اما تحقیقات نشان دادهاند که صرف زمان کوتاهی در طول روز برای انجام مدیتیشن می تواند تاثیرات بسیار شگفت انگیزی بر عملکرد ذهن داشته باشد. نکته جالب این است که شما با هر سن و سالی می توانید از انجام مدیتیشن لذت ببرید و کنترل ذهن خود را در دست بگیرید. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی در ارتباط با مراقبه در اختیار شما قرار دهیم.
معرفی انواع مراقبه
در مراقبه کردن تمرکز اصلی بر این است که تمامی اتفاقات به همان صورتی که هستند پذیرفته شوند. در واقع هنگامی که انسان دست از کنترلگری برداشته و به رها کردن، تسلیم شدن و پذیرفتن هر آنچه در وجودش است بپردازد، به درک جدیدی از زندگی دست پیدا خواهد کرد. زیرا زندگی چیزی نیست جز آنچه در ذهن ما جریان دارد. بنابراین دادن این فرصت به ذهن که دست از قضاوت و تقسیم اتفاقات به خوب و بد بردارد می تواند فضایی امن و آرامش بخش را در فکر افراد ایجاد کند.
شاید تعریف بهتر این باشد که مدیتیشن، عبارت است از عشق ورزیدن به خود در زمان حال و قبول کردن همان چیزی که هستیم. این موضوع بدین معنی نیست که انسان باید دست از تلاش برای آینده بردارد. بلکه این مفهوم را می رساند که مسیر اهمیت بیشتری نسبت به هدف دارد. در واقع انسان باید همواره به تلاش بپردازد اما آینده خود را به خداوند بسپارد. می توان مدیتیشن را تلاشی آگاهانه برای دستیابی به ذهنی آرام دانست.
حال که اندکی با مراقبه آشنا شدیم، این سوال پیش می آید که چطور باید این کار را انجام دهیم؟ پاسخ این است که روش های گوناگونی برای انجام مدیتیشن وجود دارند. هر فرد ممکن است با یکی از این روش ها احساس راحتی داشته باشد و بهتر است مدیتیشن را به همان شیوه انجام دهد. به طور کلی مراقبه دارای دو روش اساسی است که در زیر توضیح داده می شود:
روش بدون تمرکز
در روش اول، سعی بر این است که در وهله ای از زمان، ذهن از هر چیزی پاک شود. این امر در ابتدا کاری بسیار مشکل به نظر می رسد زیرا "فکر نکردن" خود می تواند چالش بزرگی برای انسان باشد. برای دستیابی به این هدف نیاز به مداومت زیاد در امر مدیتیشن است. افراد پس از خالی شدن ذهن می توانند حالتی را تجربه کنند که در آن به فهم جدیدی از مسائل پیرامون خود می رسند.
روش با تمرکز
در روش دوم فرد بر یک موضوع یا یک شیء تمرکز می کند تا به درک جدیدی از آن برسد. این نوع مراقبه کمک زیادی به بهبود تمرکز افراد خواهد کرد.
تاثیرات مدیتیشن بر بدن چیست؟
مراقبه یک روش رایگان و بیهزینه برای درمان بسیاری از مشکلات و آشفتگیهای ذهنی است. برخی از تاثیرات مدیتیشن در مدت کوتاه خود را نشان میدهند اما برخی دیگر پس از انجام مراقبه در مدت زمان طولانی نمایان می شوند. به عنوان یکی از ملموس ترین تاثیرات مراقبه بر بدن میتوان به رفع استرس و کاهش سطح اضطراب اشاره کرد. همچنین از سایر تاثیرات مراقبه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود افسردگی
- کاهش خشم
- آگاهی یافتن از خود
- افزایش حافظه
- تقویت روحیه صبوری
- لذت بردن از زمان حال
- تقویت قدرت تمرکز
- بهبود قدرت تخیل
- کمک به درمان بی خوابی
مزیت های انجام مراقبه
مراقبه یک فعالیت ذهنی است که علاوه بر پویایی ذهن، منجر به آرامش و بهبود درک افراد از درون خود می شود. با انجام مراقبه می توان برای مدتی هر چند کوتاه از دغدغه های دنیای بیرونی رهایی یافت و توجه را به درون خود معطوف کرد. با این روش میتوان استراحتی هر چند کوتاه به مغز داد و از خستگی بیش از حد آن جلوگیری کرد. این موضوع خود می تواند سبب بهبود عملکرد ذهن در زمان های حساسی همچون تصمیم گیری ها شود. همچنین با انجام مراقبه می توان لذت بردن از زمان حال را تمرین کرد.
چگونگی انجام مراقبه
یکی از مهم ترین نکات در انجام مراقبه این است که روش متناسب با شرایط و روحیات خود را انتخاب نمایید و آن را انجام دهید. به تعداد تمامی افراد کره زمین، روش برای انجام مراقبه وجود دارد.
شاید عجیب به نظر برسد اما ممکن است فردی که شیوه مراقبه مناسب با روحیات خود را یافته است، حتی با یک دقیقه مدیتیشن در پشت چراغ قرمز به چنان تمرکزی دست یابد که فرد دیگری با انتخاب شیوه اشتباه هرگز نتواند به آن دست پیدا کند.
از شیوه ها و تکنیکهایی که در مراقبه مورد استفاده قرار می گیرند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تجسم محیط
تجسم فضایی که موجب آرامش به فرد می شود یکی از تکنیک های مهم مراقبه است. در این روش، فرد باید عمیقا فضای مورد نظر خود را تصور کند. به صورتی که حتی حواسی مانند بویایی و شنوایی نیز درگیر شوند. به عنوان مثال فرد تصور می کند که در ساحل نشسته است. این تجسم به مرور زمان به حدی می رسد که فرد میتواند صدای دریا را بشنود و خنکی آب را بر روی پوست خود احساس کند.
استفاده از مانترا
در تکنیک دیگری از مراقبه که به آن "مانترا" گفته می شود، فرد باید عبارتی خاص را به صورت مداوم در ذهن خود تکرار کند. به عنوان مثال تکرار کند که "زندگی بسیار بخشنده است"
خودآگاهی
روشی از مراقبه وجود دارد که در طی آن، شخص سعی در افزایش آگاهی نسبت به احساسات و احوالات خود دارد. در واقع می توان گفت در این روش، هدف اصلی نوعی برقراری ارتباط با ضمیر ناخودآگاه می باشد. روش انجام این کار بدین صورت است که فرد بر لحظه حال، تنفس و افکار خود تمرکز می کند و به مرور زمان به لایه های عمیقی از ذهن خود دست پیدا خواهد کرد. نکته مهم این است که باید فرد بدون هیچگونه قضاوتی، هر آنچه هست را بپذیرد.
استفاده از یوگا
مراقبه در ورزش یوگا به صورتی است که همزمان با افزایش انعطاف بدنی و کاهش درگیریهای ذهنی، سعی در تمرکز بر لحظه حال است. در واقع در این ورزش افراد سعی می کنند با حفظ تعادل در حالت های گوناگون و تنفس کنترل شده، زندگی کردن در لحظه را تمرین کنند.
مراقبه شنیداری
در روش مراقبه شنیداری سعی بر این است که با قرارگیری در فضا یا پخش موسیقی آرامش بخش و تمرکز بر این صداها، ذهن از افکار آشفته رهایی یابد.
نکات مهم در هنگام انجام مراقبه
در صورتی که قصد دارید به انجام مراقبه بپردازید، توجه به یکسری از نکات در این زمینه می تواند به بهبود روند مدیتیشن شما کمک کند. در این بخش به بیان برخی از مهمترین نکات می پردازیم:
زمان بندی انجام مراقبه
زمان خاصی برای انجام مراقبه وجود ندارد اما اگر به تازگی قصد شروع این کار را دارید، بهتر است زمان کوتاهی از اول صبح خود را به آن اختصاص دهید. پس از گذشت مدتی، بدن و ذهن خود را بهتر شناخته و آگاه می شوید که چه زمانی از روز برای انجام مدیتیشن مناسب تر است.
نوع و نحوه تمرکز
نیازی به تمرکز بر زمان در طی مدیتیشن وجود ندارد. منظور این است که تایم انجام مراقبه تعیین کننده کیفیت آن نیست. هرچند که بهتر است در ابتدای کار برنامه ریزی داشته باشید تا این کار را به یک عادت تبدیل کنید، اما می توان گفت که حتی یک دقیقه مدیتیشن با کیفیت می تواند کل روز شما را تحت تاثیر قرار دهد.
فضا و محیط مراقبه
سعی کنید فضایی آرام را برای انجام مراقبه انتخاب کنید تا تمرکز کردن برایتان آسان تر شود.
تاثیر مراقبه
عجله نداشته باشید! به ذهن خود اجازه دهید تا آرام آرام به آرامشی که در نظر دارید دست پیدا کند. ممکن است در اولین مدیتیشنها تاثیر خاصی را احساس نکنید و ذهنتان بسیار آشفته باشد اما قطعا به مرور زمان متوجه تغییرات خواهید شد.
آیا برای مدیتیشن نیاز به حضور در محل خاصی وجود دارد؟
عموما توصیه می شود که برای انجام مراقبه سعی کنید در یک محل آرام قرار گرفته، لباسی مناسب و راحت بر تن کنید و به آرامی مدیتیشن را شروع نمایید. نیازی نیست همواره این مکان یکسان باشد. اما بهتر است در ابتدای کار و برای عادت سازی، مطابق با یک برنامه پیش بروید. در نهایت تمام تلاش خود را بکنید تا مدیتیشن را به صورت مداوم و شخصی سازی شده انجام دهید. شک نداشته باشید که نتیجه آن شما را شگفت زده خواهد کرد.
محمد ۳ بهمن ۱۴۰۲ - ۱۳:۵۹
خیلی متشکر بسیار مطلب خوبی بود
ادمین ۳ بهمن ۱۴۰۲ - ۱۴:۰۴
موفق باشید دوست عزیز
فاطمه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۳ - ۰۳:۰۳
مطالب فوق العاده بود 🙂👌🏻
عظیمی ۸ خرداد ۱۴۰۳ - ۱۸:۲۲
سلام مطلب مفید و راهگشایی گذاشتین بسیار ممنون