رضا ثقفی
واژینیسموس یکی از اختلالات جنسی در زنان است که به انقباض غیرارادی عضلات کف لگن و واژن در هنگام ورود هر شیء خارجی (مانند آمیزش جنسی، معاینه پزشکی یا استفاده از تامپون) اشاره دارد. این انقباض ها معمولا به دلایل فیزیکی یا روانی رخ می دهند و می توانند باعث درد، ناراحتی یا حتی ناتوانی در انجام فعالیت های مرتبط شوند.
این اختلال به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می شود. واژینیسموس اولیه زمانی رخ می دهد که زن از ابتدا قادر به ورود شیء خارجی نبوده است. در حالی که واژینیسموس ثانویه پس از یک دوره زندگی جنسی بدون مشکل ظاهر می شود. عوامل مختلفی مانند ترس، تجربه های ناخوشایند گذشته، آموزش های نادرست جنسی، اضطراب یا مشکلات جسمانی می توانند به بروز این اختلال منجر شوند. در ادمه بیشتر با این موضوع آشنا خواهید شد.
واژینیسموس چیست؟
واژینیسموس Vaginismus یک اختلال عملکرد جنسی در زنان است که با انقباض غیرارادی و ناخودآگاه عضلات اطراف واژن مشخص می شود. این انقباض معمولا هنگام تلاش برای ورود هرگونه شیء خارجی به واژن مانند آمیزش جنسی، معاینه پزشکی یا استفاده از تامپون رخ می دهد. شدت این انقباض ها می تواند از کمی ناراحتی تا درد شدید متفاوت باشد و در موارد حاد ممکن است ورود هر شیء به واژن غیرممکن شود. این اختلال به دلایل مختلفی از جمله عوامل روان شناختی، جسمانی یا ترکیبی از هر دو رخ می دهد و تاثیرات عمیقی بر کیفیت زندگی و روابط زناشویی افراد دارد.
از منظر روان شناختی، واژینیسموس اغلب به عنوان پاسخی به ترس یا اضطراب مرتبط با رابطه جنسی شناخته می شود. ترس از درد، شرم از بدن، باورهای غلط درباره رابطه جنسی و تجربیات آسیب زا می توانند نقش مهمی در بروز این اختلال ایفا کنند. همچنین، در برخی موارد، مشکلات جسمانی مانند زخم ها، عفونت ها یا تغییرات هورمونی می توانند به تشدید این وضعیت کمک کنند.
پیامدهای واژینیسموس تنها به مشکلات جسمانی محدود نمی شود، بلکه می تواند به مشکلات عاطفی و ارتباطی نیز منجر شود. این اختلال ممکن است باعث احساس ناکامی، کاهش اعتماد به نفس، استرس در روابط زناشویی و حتی مشکلات باروری شود. بسیاری از زنان مبتلا به واژینیسموس ممکن است به دلیل شرم یا کمبود آگاهی، سال ها این مشکل را تحمل کنند و به دنبال درمان نباشند.
علائم واژینیسموس
علائم واژینیسموس ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و شدت آن بستگی به نوع و دلیل اختلال دارد. به طور کلی، علائم شامل موارد زیر است:
• اصلی ترین علامت واژینیسموس، انقباض غیرارادی و ناخودآگاه عضلات کف لگن و اطراف واژن است. این انقباض ممکن است به حدی شدید باشد که ورود هر شیء خارجی به واژن غیرممکن شود.
• زنان مبتلا به واژینیسموس معمولا درد یا ناراحتی شدیدی در حین آمیزش جنسی احساس می کنند. این درد می تواند در هنگام تلاش برای دخول یا حتی قبل از آن شروع شود.
• در موارد حاد، ممکن است دخول کاملا غیرممکن باشد. حتی تلاش برای ورود شیء خارجی مانند تامپون یا اسپکولوم در معاینات پزشکی نیز با مشکل مواجه می شود.
• بسیاری از زنان مبتلا به واژینیسموس از قبل نسبت به رابطه جنسی یا حتی فکر کردن به آن دچار استرس، اضطراب یا ترس می شوند. این اضطراب می تواند عامل محرکی برای انقباض عضلات باشد.
• برخی زنان مبتلا به واژینیسموس از فعالیت هایی که نیاز به ورود به واژن دارند، مانند استفاده از تامپون، معاینات واژینال یا حتی آمیزش جنسی اجتناب می کنند.
• برخی از زنان ممکن است هنگام تلاش برای دخول احساس سوزش یا فشار شدید در ناحیه واژن داشته باشند.
• این اختلال می تواند باعث بروز احساساتی نظیر شرم، ناکامی، کاهش اعتماد به نفس و حتی افسردگی شود. این مشکلات روانی اغلب به دلیل تاثیرات منفی واژینیسموس بر روابط زناشویی و زندگی فردی است.
• در مواردی که واژینیسموس باعث ناتوانی در برقراری رابطه جنسی می شود، ممکن است مشکلات باروری نیز به دنبال داشته باشد.
• در مواردی، علاوه بر عضلات واژن، عضلات دیگری مانند ران ها، شکم یا حتی کل بدن نیز در هنگام تلاش برای دخول سفت می شوند.
علائم واژینیسموس ممکن است با سایر مشکلات جنسی مانند دیسپارونی (درد جنسی) یا مشکلات ناشی از بیماری های فیزیکی اشتباه گرفته شود. بنابراین، تشخیص دقیق توسط پزشک متخصص زنان یا روان شناس جنسی بسیار مهم است.
دلایل بیماری واژینیسموس
دلایل بروز واژینیسموس می توانند از عوامل روان شناختی، جسمانی یا ترکیبی از هر دو ناشی شوند. در ادامه به مهم ترین دلایل و عواملی که می توانند به بروز این اختلال منجر شوند، اشاره می کنیم:
عوامل روان شناختی و احساسی
• ترس از درد، تجربه های منفی یا ترس از بارداری ناخواسته می تواند منجر به انقباض غیرارادی عضلات واژن شود. این ترس می تواند ناشی از باورهای نادرست یا آموزش های غلط در مورد مسائل جنسی باشد.
• زنان مبتلا به سابقه سوءاستفاده جنسی یا تجربه های ناخوشایند جنسی ممکن است به دلیل یادآوری خاطرات دردناک، دچار انقباض عضلات واژن شوند.
• اضطراب عمومی یا استرس های روزمره، مانند مشکلات شغلی یا روابطی، می توانند به تشدید این اختلال کمک کنند.
• ترس از عدم توانایی در ارضای شریک جنسی یا ترس از مواجهه با مشکلات در روابط زناشویی می تواند به بروز این اختلال کمک کند.
عوامل فیزیکی و پزشکی
• عفونت های واژن مانند عفونت های قارچی، عفونت های مقاربتی یا سایر مشکلات واژنی می توانند باعث درد و حساسیت شوند که در نتیجه منجر به واژینیسموس می شود.
• زخم ها یا آسیب های ناشی از جراحی های قبلی، زایمان های دشوار یا استفاده نامناسب از وسایل پزشکی می توانند سبب درد و احساس ناراحتی در ناحیه واژن شوند.
• تغییرات هورمونی، به ویژه در دوران یائسگی، می توانند موجب خشکی واژن و کاهش انعطاف پذیری عضلات واژن شوند که این امر ممکن است باعث ایجاد درد و انقباض عضلات شود.
• برخی از مشکلات جسمانی مانند تنگی واژن یا عدم تطابق آناتومیک بین واژن و آلت تناسلی می توانند باعث ایجاد درد و واژینیسموس شوند.
• مشکلات مربوط به عضلات کف لگن، مانند ضعف یا کشش بیش از حد این عضلات، می تواند باعث بروز واژینیسموس شود.
عوامل ترکیبی (روان شناختی و جسمانی)
• تجربه های منفی و دردناک از رابطه جنسی یا معاینات پزشکی می توانند ترکیبی از عواملی روان شناختی و جسمانی ایجاد کنند که باعث انقباض عضلات واژن شوند.
• مشکلات در روابط عاطفی و زناشویی، مانند عدم اعتماد به شریک جنسی، سوء تفاهم ها یا ارتباطات ضعیف، می توانند به اضطراب جنسی منجر شوند که در نهایت به واژینیسموس کمک می کند.
واژینیسموس یک اختلال پیچیده است که معمولا از ترکیبی از عوامل روان شناختی، جسمانی و اجتماعی ناشی می شود. درمان این اختلال معمولا نیازمند رویکردی جامع و چند جانبه است که شامل مشاوره روان شناسی، درمان های فیزیکی و در برخی موارد، درمان های پزشکی می شود.
درمان واژینیسموس با یوگا
یکی از روش های موثر و طبیعی برای مدیریت و درمان واژینیسموس، استفاده از تکنیک های یوگا است که ترکیبی از آرامش ذهنی، تقویت عضلات کف لگن و بهبود انعطاف پذیری بدن را ارائه می دهد. یوگا به عنوان یک سیستم جامع سلامت جسمانی و روانی، از هزاران سال پیش برای بهبود وضعیت ذهن و بدن استفاده شده است.
این تمرین با ترکیب حرکات فیزیکی، تمرینات تنفسی و مدیتیشن می تواند به کاهش استرس، اضطراب و تنش های عضلانی کمک کند که همگی از عوامل موثر در بروز و تشدید واژینیسموس هستند. یکی از جنبه های کلیدی یوگا در درمان واژینیسموس، تمرکز بر تقویت و کنترل عضلات کف لگن است که نقش مهمی در این اختلال ایفا می کنند.
یوگا شامل حرکات خاصی است که به طور مستقیم عضلات کف لگن را هدف قرار می دهند. این عضلات مسئول پشتیبانی از اندام های لگنی هستند و در مواردی که به دلیل ضعف یا انقباض بیش از حد دچار اختلال شوند، می توانند به واژینیسموس منجر شوند.
اضطراب و استرس از عوامل اصلی تشدید واژینیسموس هستند. تمرینات تنفسی و مدیتیشن در یوگا می توانند پاسخ های اضطرابی بدن را کاهش داده و آرامش ذهنی بیشتری ایجاد کنند. این تمرینات با کاهش هورمون های استرس مانند کورتیزول، به تنظیم احساسات و کاهش انقباض غیرارادی عضلات کمک می کنند.
همچنین، یوگا با حرکاتی که به انعطاف پذیری عضلات و مفاصل لگنی کمک می کند، جریان خون را در ناحیه لگن افزایش داده و باعث بهبود عملکرد عضلات کف لگن می شود. افزایش جریان خون می تواند به کاهش خشکی واژن و بهبود حس راحتی در هنگام فعالیت های مرتبط کمک کند.
حرکات یوگا برای درمان واژینیسموس
حرکات یوگا به دلیل فواید متعدد جسمانی و روانی، به عنوان یک روش موثر برای درمان اختلالاتی مانند واژینیسموس شناخته شده اند. واژینیسموس اختلالی است که در آن عضلات واژن به طور غیرارادی و شدید منقبض می شوند، که می تواند منجر به درد و مشکلات در رابطه جنسی، معاینات پزشکی یا استفاده از تامپون شود. بسیاری از تمرینات یوگا می توانند به تقویت عضلات کف لگن، افزایش انعطاف پذیری، کاهش استرس و اضطراب و همچنین افزایش آگاهی بدنی کمک کنند. در ادامه، به معرفی و توضیح برخی از حرکات یوگا که می توانند در درمان واژینیسموس موثر باشند، پرداخته می شود.
- ژست پروانه
در این حرکت، نشسته و پاها را به سمت داخل بیاورید و کف پاها را به هم بچسبانید. سپس زانوها را به سمت زمین پایین بیاورید و بدن را به جلو خم کنید. این حرکت باعث کشش عضلات داخلی ران ها، عضلات کف لگن و کشش در ناحیه لگن می شود. همچنین به آرامش و کاهش تنش در ناحیه لگن کمک می کند. با تمرین این حرکت، فرد می تواند کنترل بیشتری بر عضلات کف لگن پیدا کند که در درمان واژینیسموس بسیار مفید است. برای انجام این روش، به آرامی در این وضعیت بنشینید و با هر دم و بازدم، زانوها را به سمت پایین فشار دهید و بدن را به جلو متمایل کنید. توجه داشته باشید که این حرکت باید بدون درد و به تدریج انجام شود.
- ژست گربه - گاو
این حرکت در حالت چهار دست و پا انجام می شود. در حرکت گاو، با دم، شکم را به سمت پایین حرکت دهید و سر و دمر را بالا ببرید. در حرکت گربه، با بازدم، ستون فقرات را به سمت سقف حرکت دهید و سر را به پایین بیاورید. باید گت که، این حرکت موجب افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات و تقویت عضلات شکم و پشت می شود. همچنین کمک می کند تا تنش های اضافی در بدن و ناحیه لگن کاهش یابد و به حرکت آزادتر عضلات لگن کمک می کند. برای انجام، در این حالت چهار دست و پا قرار بگیرید و هر بار که نفس می کشید، بدن خود را به سمت حرکات بالا و پایین حرکت دهید. این حرکت باید با تمرکز بر تنفس انجام شود.
- ژست پل
در این حرکت، فرد به پشت دراز می کشد، پاها را به عرض شانه ها از هم باز کرده و زانوها را خم می کند. سپس باسن را از روی زمین بلند کرده و به سمت بالا می آورد، در حالی که دست ها به طرفین قرار دارند. این حرکت به تقویت عضلات کف لگن، عضلات شکم و پایین کمر کمک می کند. تقویت عضلات کف لگن نقش مهمی در درمان واژینیسموس دارد. زیرا این عضلات باید به صورت خودآگاه و کنترل شده منقبض و شل شوند. نحوه انجام به این صورت است که، 0از روی زمین باسن خود را بلند کرده و در این وضعیت چند لحظه نگه دارید. با هر نفس، تمرکز بیشتری روی آرامش عضلات کف لگن داشته باشید.
- ژست کودک
در این حرکت، فرد به حالت نشسته روی زانوها می رود و سپس بدن را به جلو خم می کند تا پیشانی به زمین برسد و دست ها به جلو کشیده شوند. این حرکت برای آرامش عمیق، کاهش اضطراب و کشش عضلات کمر و لگن مفید است. این حرکت به کاهش تنش در ناحیه پایین کمر و عضلات لگنی کمک کرده و به فرد اجازه می دهد تا احساس راحتی بیشتری در ناحیه واژن و لگن پیدا کند. برای انجام در این وضعیت آرام و با تمرکز بر تنفس، بدن را به سمت جلو خم کنید و احساس کشش و آرامش را در ناحیه لگن و کمر تجربه کنید.
- ژست درخت
در این حرکت، فرد روی یک پا ایستاده و پای دیگر را به سمت داخلی ران یا ساق پا قرار می دهد. دستان به هم در مقابل قفسه سینه یا به سمت بالا بالا برده می شود. این حرکت به تقویت عضلات شکم، کمر و عضلات پایینی بدن کمک می کند. تقویت این عضلات می تواند تاثیر مثبت بر عضلات کف لگن و کاهش اضطراب در طول رابطه جنسی یا فعالیت های جنسی داشته باشد. برای انجام در این وضعیت با حفظ تعادل بر روی یک پا بایستید و تمرکز کنید که عضلات پایین بدن را به طور هماهنگ و کنترل شده فعال کنید.
در کل، یوگا به عنوان یک روش جامع، به تقویت عضلات کف لگن، کاهش اضطراب و تنش های جسمانی و روانی و بهبود آگاهی بدنی کمک می کند. حرکات یوگا نه تنها به تقویت کنترل عضلات کف لگن و افزایش انعطاف پذیری بدن کمک می کنند، بلکه با آرامش بخشی و کاهش استرس، باعث درمان و مدیریت بهتر واژینیسموس می شوند. با تمرین منظم این حرکات و تمرکز بر تنفس، فرد می تواند کنترل بیشتری بر عضلات خود پیدا کرده و از این طریق به درمان واژینیسموس و بهبود کیفیت زندگی جنسی خود دست یابد.
-min.jpg)
پرسش و پاسخ