رضا ثقفی
داشتن اطلاعات کافی در مورد ذهن آگاهی میتواند به شما کمک کند تا بتوانید بیشترین بهره را از ذهن آگاهی ببرید. اما اینکه ذهن آگاهی چیست و چه فوایدی دارد موضوعاتی می‌باشد که ما در این مقاله تحت عنوان ذهن آگاهی چیست؟ همه چیز درباره ذهن آگاهی به آنها پرداخته‌ایم. پس اگر شما نیز مایل به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید تا پایان این مقاله که یکی دیگر از سری مقالات سایت چیمن می‌باشد با ما همراه باشید.
ذهن آگاهی چیست؟
ذهن آگاهی که به آن توجه آگاهی نیز گفته میشود به معنای حضور در لحظه کنونی بدون هیچ نوع حواس پرتی و یا قضاوت می‌باشد. ذهن آگاهی، گاهی احساسات و افکار را نیز شامل میشود. البته بدون آنکه در آن غرق شوید. ذهن آگاهی را می‌توان نوعی مدیتیشن و مراقبه به منظور تربیت ذهن دانست که باعث میشود انسان به شکل بهتری به اتفاقات پیرامونش توجه کند. در برخی از مواقع ذهن انسان آنچنان آشفته و پریشان میشود که یا در گذشته و یا در آینده سیر می‌کند.به همین دلیل لحظه حال را از دست می‌دهد. افرادی که به مهارت ذهن آگاهی می‌رسند در شرایط استرس زا و چالش برانگیز می‌توانند کنترل بهتری بر روی افکار خود داشته باشند.
انواع ذهن آگاهی
یکی از سوالات پرتکرار که از ما در سایت چیمن پرسیده میشود این است انواع زن آگاهی چیست؟ ذهن آگاهی دارای انواع مختلفی می‌باشد که مهمترین آنها عبارتند از:
1_ مراقبه ذهن آگاهی
2_ شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی
3_ تمرکز ذهنی بر روی یک شی یا یک کار
در پاسخ به این سوال که ذهن آگاهی چیست می‌توانید هر یک از این سه نوع را در نظر داشته باشید.
فواید ذهن آگاهی
ذهن آگاهی میتواند فواید بسیار زیادی برای شما داشته باشد که مهمترین آنها عبارتند از :
1_ بهبود حافظه فعال
یکی از مهمترین فواید ذهن آگاهی بهبود حافظه فعال می‌باشد. همانگونه که می‌توانید حافظه فعال به ما کمک می‌کند تا اطلاعات رفتارها و استدلال ها را بهتر پردازش کنید. ذهن آگاهی و حضور در لحظه میتواند باعث بهبود عملکرد حافظه فعال ما شود.
2_ کاهش نشخوار فکری
از افکار منفی و آزاردهنده ای که همواره در وجود ما وجود دارند به عنوان نشخوار فکری یاد میشود. این افکار می‌توانند ساعت ها فکر و ذهن ما را درگیر کرده و مشکلات زیادی برای ما به وجود بیاورند. شما با مهارت ذهن آگاهی می‌توانید از شر این افکار مزاحم به راحتی خلاص شوید.
3_ افزایش تمرکز
به دلیل بعضی از مشغله های زندگی بسیاری از افراد تمرکز خود را از دست داده اند. شما می‌توانید با آگاهی ذهنی با از بین بردن اطلاعات مزاحم در ذهن باعث افزایش تمرکز خود شوید.
4_ بهبود کیفیت روابط
چنانچه شما ذهن آگاهی داشته باشید.می‌توانید از شرایط، استرس زا و مخرب دور بمانید و همین موضوع میتواند باعث شود تا روابط عاطفی و شخصی خود را بهبود ببخشید. پس به شکل کلی می‌توانیم بگوییم که ذهن آگاهی باعث کیفیت روابط میشود.
5_ درمان افسردگی
معمولاً افکار و احساسات منفی و همچنین تنش‌هایی که افراد در طول زندگی با آن مواجه هستند. باعث به وجود آمدن افسردگی میشود افرادی که ذهن آگاهی دارند می‌توانند باعث درمان افسردگی خود شوند.
6_ رفع بی خواب
معمولاً ما زمانی دچار بی‌خوابی می‌شویم که ذهنمان بسیار شلوغ و آشفته باشد. اگر دلیل بی خوابیمان این موضوع باشد ذهن آگاهی میتواند باعث آرامش و در نتیجه بهبود خواب ما شود.
سه تکنیک ذهن آگاهی
ذهن آگاهی تکنیک های زیاد و متنوعی دارد که در بین آنها سه تکنیک از اهمیت ویژه برخوردار است. این سه تکنیک عبارتند از :
توجه و تمرکز:
یکی از رایج ترین تکنیک‌های ذهن آگاهی که بسیار شبیه مدیتیشن می‌باشد.توجه متمرکز است. در این تکنیک شما از نفس‌های خود به منظور متمرکز کردن و حفظ آگاهی استفاده می‌کنید. در این تمرین شما باید بر روی نفس به ویژه بالا و پایین رفتن قفسه سینه تمرکز کنید و هر زمان که متوجه شدید ذهنتان شروع به منحرف شدن کرد یا حواستان پرت شد مجدداً به تنفس برمی‌گردید.
یادداشت کردن:
یکی دیگر از تکنیک های ذهن آگاهی تکنیک تمرکز حواس می‌باشد. در این تکنیک شما یک احساس یا فکر خاص را یادداشت می‌کنید. یادداشت کردن باعث ایجاد فضا و همچنین افزایش یادگیری شما در مورد تمایلات و عادات ما میشود.
اسکن بدن:
اسکن بدن یکی دیگر از تکنیک ذهن آگاهی می‌باشد. که تا حدود زیادی در آن از مدیتیشن استفاده میشود. در این تکنیک شما اسکن بدن خود را از سر تا پا انجام داده و از هرگونه ناراحتی احساس یا درد موجود در اعضای بدن خود آگاهی پیدا می‌کنید.
سایر تکنیک های ذهن آگاهی
به جز موارد ذکر شده از تکنیک‌های دیگری مانند مهربانی محبت آمیز، شفقت ماهرانه ،آگاهی ساکن، بازتاب و تجسم به عنوان سایر تکنیک های ذهن آگاهی یاد میشود.
تمرین ذهن آگاهی
چنانچه شما به عنوان یک فرد بزرگسال قصد تمرین ذهن آگاهی را دارید بهتر است که این تمرینات را انجام دهید. از مهمترین تمرینات ذهن آگاهی می‌توان به
تهیه لیست سپاسگزاری
انجام رانندگی آگاهانه
پشت سر گذاشتن وظایف یکی پس از دیگری
مدیتیشن پیاده‌روی
نفس عمیق
خوردن آگاهانه
و باغبانی آگاهانه اشاره کرد.
آیا ذهن آگاهی با مراقبه تفاوت دارد؟
در پاسخ به این سوال که آیا ذهن آگاهی با مراقبه تفاوت دارد باید بگوییم که بله ذهن آگاهی به مانند مراقبه یک حالت زودگذر نیست که فرد بعد از آن دوباره به حالت عادی برگردد. ذهن آگاهی راهی برای زندگی می‌باشد که باعث میشود شما در لحظه زندگی کنید.ما با ذهن آگاهی تنها مشکلات را برطرف نمی‌کنیم بلکه انتخاب بیشتری در افکار ،احساسات ناخوشایند در اختیارمان قرار می‌دهد. ذهن آگاهی همچنین میتواند باعث شود که با احساسات وافکارمان بدون قضاوت و حدس روبرو شویم.
مضرات ذهن آگاهی
ما در قسمت‌های قبلی به پاسخ این سوال که فواید ذهن آگاهی چیست پاسخ دادیم .حالا زمان آن رسیده است که بدانیم مضرات ذهن آگاهی چیست؟ آیا اصلاً ذهن آگاهی مضراتی دارد؟در پاسخ به این سوال باید بگوییم بله، ذهن آگاهی میتواند مضراتی نیز داشته باشد مهمترین این مضرات عبارتند از:
1_ احساس بی تفاوتی یا جدایی
در برخی از مواقع ذهن آگاهی میتواند باعث این شود که ما از احساسات و افکار خود فاصله بگیریم و به نوعی احساس جدایی یا بی‌تفاوتی به ما دست دهد.که این امر میتواند باعث به وجود آمدن مشکلاتی در زندگی اجتماعی و روابط ما شود.
2_ افزایش اضطراب
در برخی دیگر از مواقع ذهن آگاهی میتواند باعث افزایش آگاهی ما از احساسات و افکار منفی شود که همین موضوع میتواند اضطراب ما را افزایش دهد. ذهن آگاهی مخصوصاً در افرادی که از قبل سابقه اضطراب داشته‌اند میتواند منجر به افزایش اضطراب آنها شود.
3_ افزایش افکار خودکشی
در برخی از افراد مشاهده شده است که ذهن آگاهی باعث افزایش افکار خودکشی در فرد میشود.این امر در افرادی که از اختلالات روانی رنج می‌برند میتواند نمود بیشتری داشته باشد.
آموزش ذهن آگاهی در محیط کار
با توجه به اینکه بسیاری از افراد در محیط کار هستند به دنبال این می باشند تا در همان محیط کار آموزش‌های ذهن آگاهی را فرا بگیرند.
از مهمترین آموزش‌های ذهن آگاهی در محیط کار می‌توان به
داشتن حضور ذهنی در محل کار
اضافه کردن تمرینات ذهنی به برنامه خود
انجام کارهای متفاوت در طول روز
نوشیدن زیاد آب
سپاسگزار بودن
مدیتیشن
ایجاد یک محیط راحت برای خود
استراحت کردن
نوشتن افکار خود
گوش دادن فعالانه به تنفس خود
استفاده از یادآوری‌ها
توجه به خودتان
تمرکز بر روی هر آنچه که می‌توانید کنترل کنید
و توسعه ذهنیت خود اشاره کرد.
پرسش و پاسخ